Autorka tekstu: Anna Kowalska (SKNE UMCS, Lublin)
Rodzinny obraz świętej Agaty, serwis filiżanek z chińskiej porcelany, święty obrazek, kamienny pomnik i obrazek z wojska… Ile skojarzeń mogą wywołać z pozoru proste przedmioty, mogli się przekonać uczestnicy finału II edycji Konkursu Historii Mówionej pt. „Przedmiot skrywa w sobie świat, człowiek czyni go opowiedzianym”, zorganizowanego przez Instytut Filologii Polskiej i Studenckie Koło Naukowe Etnolingwistów UMCS w ramach współpracy ze Szkołami Partnerskimi.
Komisja konkursowa wysłuchała pięciu finałowych wystąpień. Przewodniczącym komisji był prof. Jerzy Bartmiński (IFP UMCS/ IS PAN). Pozostali jej członkowie to: red. Czesława Borowik (Polskie Radio Lublin), pracownicy i doktoranci Instytutu Filologii Polskiej UMCS: dr hab. Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, dr Joanna Szadura, dr Dorota Filar, mgr Anna Niderla oraz przedstawiciele SKNE UMCS: Anna Kowalska, Mariusz Polowy, oraz Mateusz Kasiak.
Uczestnicy konkursu przedstawili przygotowane na podstawie zebranych materiałów źródłowych gawędy. Przeprowadzone wywiady, zdjęcia, pamiątki – wszystko to służyło udokumentowaniu opowiedzianej przez każdego historii. Tegoroczny konkurs wygrała Ewelina Brodziak z Liceum im. ONZ w Biłgoraju. Zachwyciła komisję konkursową prezentacją na temat bitwy pod Panasówką. Jest to bardzo ważna, a jednocześnie przemilczana w historii Polski bitwa. Wciąż brak materiałów na jej temat i opracowań, chociażby w podręcznikach szkolnych. Tym bardziej nasza laureatka wzbudziła podziw swoją dociekliwością i skutecznością w poszukiwaniu materiałów na taki właśnie temat. Drugie miejsce przypadło Kindze Borzęckiej z II LO w Lubartowie za zaprezentowanie opowieści o jej dziadku- Henryku Jabłońskim, który w latach pięćdziesiątych odbył zasadniczą służbę wojskową. Kinga nagrała krótki film, w którym pan Henryk wspomina te lata z uśmiechem, choć, jak podkreślał, nie zawsze było łatwo.
Dużo emocji wzbudziła opowieść Dominiki Wysokińskiej (II LO w Radzyniu Podlaskim) o rodzinnym serwisie filiżanek. Dominika zaprezentowała losy rodzinnej zastawy na tle historycznym. Kolejne filiżanki ubywały z serwisu na różne sposoby: stłuczone przez dziadka, któremu wypadły z rąk na wieść o II wojnie światowej, strącone przez żołnierza niemieckiego, podarowane polskiemu generałowi, a nawet skradzione w tajemniczych okolicznościach. Miejsce czwarte przypadło Katarzynie Sobocie z Radzynia Podlaskiego, zaś miejsce piąte Karolinie Kowal z LO im. ONZ w Biłgoraju.
Uczestnicy konkursu otrzymali atrakcyjne nagrody: sprzęt audio- video ufundowany przez Rektora d/s Studenckich – prof. Stanisława Michałowskiego, który po raz kolejny objął konkurs patronatem oraz możliwość wzięcia udziału w Wakacyjnej Akademii Reportażu im. Ryszarda Kapuścińskiego w Siennicy Różanej organizowanej przez red. Franciszka Piątkowskiego. Red. Czesława Borowik zaproponowała zwyciężczyni współpracę przy tworzeniu audycji a pozostałym finalistom udział w programie „Moje drzewo rodzinne”. Przewodniczący komisji zadbał o to, by potencjalni studenci filologii polskiej wyjechali z UMCS-u zaopatrzeni w tom „Współczesny język polski” opatrzony, rzecz jasna, autografem jego redaktora.
Każdy przedmiot skrywa w sobie jakąś tajemnicę, historię do opowiedzenia. Nasze tegoroczne finalistki pochyliły się nad nimi, by przywołać ich historie – historie związanych z nimi ludzi. Godna podziwu była ich wnikliwość i chęć ocalenia tych niemal zapomnianych skrawków świata.
