ORGANIZATORZY: Polskie Stowarzyszenie Montessori, Instytut Pedagogiki UMCS
„Fenomen dzieciństwa. Od Marii Montessori po współczesność. Jubileusz 30-lecia edukacji montessoriańskiej na Lubelszczyźnie”.
W dniach 3-5.06.2022 roku w Instytucie Pedagogiki UMCS w Lublinie odbyły się Polskie Dni Montessori, konferencja pedagogów zajmujących się pracą według zasad opracowanych przez Marię Montessori oraz badaczy podejmujących eksploracje w tym zakresie. Motywem przewodnim spotkania był Fenomeny dzieciństwa. Od Marii Montessori po współczesność. Ósma edycja PDM-u stanowiła okazję do świętowania jubileuszu trzydziestu lat obecności pedagogiki Montessori na Lubelszczyźnie. To właśnie w Lublinie, w maju 1992 roku została podpisana umowa między Hogeschool van Arnhem an Nijmegen (aktualnie HAN University) oraz Wydziałem Pedagogiki i Psychologii UMCS w Lublinie, dotycząca realizacji projektu Zindywidualizowanego nauczania w oparciu o zasady pedagogiki Montessori.
Organizatorami Polskich Dni Montessori, konferencji, która zgromadziła ponad dwustu uczestników i zaproszonych gości było Polskie Stowarzyszenie Montessori oraz Instytut Pedagogiki UMCS w Lublinie. Uroczyste otwarcie wydarzenia, w piątek, 03.06.2022r., poprzedziły hospitacje w placówkach Montessori, znajdujących się w Lublinie i Świdniku. Swoje drzwi otworzyły 22 oddziały edukacji montessorianskiej. Hospitacje odbyły się w dwóch turach, od 9.00 do 10.00 oraz od 10.30 do 12.30. Od godziny 13.00 trwała rejestracja uczestników. Ceremonia otwarcia, na którą przybyli znamienici goście, rozpoczęła się o 15.00. Uczestników PDM oraz zaproszonych gości przywitała Dyrektor Instytutu Pedagogiki, dr hab. Stanisława Byra, prof. UMCS. Pełnomocnik Ministra Edukacji i Nauki Do Spraw Rodziny, Tomasz Pitucha, odczytał List skierowany przez Ministra do uczestników konferencji oraz wyraził słowa osobistego powitania. Ciepło przywitał wszystkich zgromadzonych Prorektor ds. nauki i współpracy międzynarodowej, prof. dr hab. Wiesław I. Gruszecki oraz Dziekan Wydziału Pedagogiki i Psychologii UMCS, dr hab. Andrzej Różański, prof. UMCS. Uroczystość otwarcia uświetniła także wypowiedź Przewodniczącej Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN, prof. dr hab. Agnieszki Cybal-Michalskiej, Dziekan Wydziału Studiów Edukacyjnych z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W gronie gości honorowych znalazły się ponadto: nestorka pedagogiki Montessori prof. dr hab. Sabina Guz oraz Panie Dyrektor tworzące pierwsze grupy Montessori w Lublinie. W dalszej kolejności do wszystkich zebranych zwróciła się Prezes Polskiego Stowarzyszenia Montessori, dr Małgorzata Miksza. Objęła przewodnictwo obradom. Ceremonię powitania zakończył występ dzieci, rodziców oraz pedagogów z przedszkoli montessorianskich ze Świdnika, przygotowany przez Annę Bryk, nauczycielkę z Przedszkola Nr 4. Na czas przedstawienia: Kim jestem-przygoda małej Perły, patio i piętra budynku Instytutu Pedagogiki UMCS w Lublinie, zamieniły się w teatr.
Wykład inauguracyjny wygłosiła Prezydent Montessori Europe, Barbara Isaacs, która zwróciła uwagę na aktualność poglądów Montessori, odwołując się do poglądów uczonych z zakresu pedagogiki i psychologii. Po niej głos zabrała dr hab. Renata Michalak, prof. UAM, rozwijając myśl o synergii wybranych teorii uczenia się. Kolejno uczestnicy zapoznali się z prezentacją dr hab. Barbary Surmy, prof. AIK, która odniosła się do zrealizowanego projektu edukacji STEAM, służącego kształtowaniu kompetencji badawczych w przedszkolu. Na zakończenie części wykładowej PDM, dr hab. Renata Grzybek z Instytutu Pedagogiki UMCS zarysowała proces dorastania Marii Montessori do pracy pedagogicznej, a dr hab. Beata Bednarczuk, prof. UMCS syntetycznie przedstawiła trzydzieści lat rozwijania pedagogiki Montessori na Lubelszczyźnie. Prezes Polskiego Stowarzyszenia Montessori, dr Małgorzata Miksza, wręczyła Listy Gratulacyjne z okazji Jubileuszu oraz zaprosiła na okolicznościowy tort. Warto zauważyć, że z okazji jubileuszu została opracowana i opublikowana bibliografia prac pedagogów z ośrodka lubelskiego (1992-2022), którą otrzymał każdy uczestnik PDM.
Sesje warsztatowe oraz spotkania dyskusyjne zdominowały drugi dzień konferencji (sobota 04.06). Nie zabrakło także prezentacji wykładowych. Uczestnikom zaoferowano trzy sesje inspirujących zajęć o charakterze metodycznym, a każdy z uczestników mógł wybrać z bogactwa jedenastu propozycji, przygotowanych przez nauczycieli i pracowników naukowych z całej Polski. Tematyka warsztatów była zróżnicowana, tak aby odpowiedzieć na różnorodne potrzeby uczestników. Można było wziąć udział w zajęciach z zakresu kształcenia językowego, matematycznego, artystycznego, poznać kreatywne techniki tworzenia materiałów montessorianskich, pogłębić umiejętność modelowania relacji między rodzicami i nauczycielem i wielu innych. W czasie wykładu dr Małgorzata Miksza przywołała poglądy Montessori na temat dziecka. Zainteresowaniem cieszyły się dyskusje panelowe, poświęcone administrowaniu placówką Montessori, edukacji dziecka w warunkach pokoju i wojny oraz organizowaniu placówki z oddziałami Montessori z perspektywy trzydziestu lat doświadczeń na Lubelszczyźnie. Uczestnikom zaproponowano także Spacer po Lublinie. A była to Noc Kultury!
Ostatni dzień Polskich Dni Montessori (niedziela 05.06), otworzył wykład dr Angeli Murray z Kansas University, kierownika Centrum Badań nad Edukacją Montessori, zatytułowany Research on Montessori practices. Uzasadniono w nim potrzebę prowadzenia badań nad kształceniem w systemie Montessori, zaprezentowano wyniki najnowszych analiz oraz cenne źródła bibliograficzne. Po wykładzie miała miejsce pełna życia i energii, ale i osobistych refleksji, dyskusja absolwentów szkoły Montessori: Wartość szkoły Montessori w perspektywie doświadczeń życiowych. Czwarta sesja warsztatowa zwieńczyła edukacyjną część spotkania. Na zakończenie konferencji, w odniesieniu do sytuacji na Ukrainie, przyjęto deklarację na rzecz wychowania dla pokoju. Polskie Dni Montessori zakończył występ studentów Wydziału Artystycznego.
Zjazd Montessorian w Lublinie, w gościnnych murach nowoczesnego budynku Instytutu Pedagogiki, był pierwszą po dwóch latach okazją do bezpośredniego spotkania i wymiany doświadczeń. Uczestnicy prowadzili owocne rozmowy i cenne obserwacje. Odnowione zostały nawiązane wcześniej kontakty, powstały nowe. Wszystko w atmosferze życzliwości, współpracy i zrozumienia.
dr hab. Beata Bednarczuk, prof. UMCS
Katedra Dydaktyki, Instytut Pedagogiki
Prezes Lubelskiego Oddziału Polskiego Stowarzyszenia Montessori
